تأثیر اجرای طرح بهینه سازی در ارائه خدمات اورژانس ها

زمینه و هدف: به دلیل نقش و اهمیت بخش اورژانس، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی از مدتها پیش به دنبال ساماندهی بخش های اورژانس بوده است. طرح بهینه سازی اورژانس ها از سال 1381 در دو مرکز آموزشی درمانی کاشانی و هاجر شهرکرد به مرحله اجرا در آمد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیرات اجرای این طرح انجام شد تا ضمن مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف اجرای طرح، جهت توسعه آن در سایر بخش های اورژانس استان برنامه ریزی لازم بعمل آید. روش بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات مداخله ای و با روش مطالعه قبل و بعد در جامعه مورد مطالعه صورت گرفته است. با توجه به اهداف پژوهش بخش های اورژانس دو مرکز درمانی آیت اله کاشانی و هاجر شهرکرد به عنوان جامعه پژوهش انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. بدین منظور 264 نفر در قبل و بعد از اجرای طرح بر حسب نوع بیماری در مراکز مذکور به روش غیر احتمالی آسان انتخاب و به منظور زمان سنجی ارائه خدمات از حداقل 35 تا حداکثر 60 مورد بر حسب واحد خدمت دهنده و جنبه های مورد ارزیابی در واحدهای مختلف چون آزمایشگاه رادیولوژی و سی سی یو انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات به روش استفاده از پرونده و سوابق بیماران، روش مشاهده به منظور ارزیابی ساختار، فرآیند و عملکرد اورژانسها و با استفاده از سه نوع پرسشنامه در 6 ماهه اول سال 81 و 82 جمع آوری و با استفاده از آزمون آماری t-test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: با توجه به ارزیابی ساختار نیروی انسانی، اجرای طرح موجب ارتقاء وضعیت ساختار با شرح وظایف و عملکرد به میزان 98/13% و 67/16% به ترتیب در اورژانس کاشانی و هاجر گردیده همچنین وضعیت آموزش بخش های مذکور نسبت به قبل، بیمارستان کاشانی با 29/14% و بیمارستان هاجر با 72/10% و هر دو به وضعیت متوسط بهبود یافته است. میانگین فاصله زمانی بین ورود تا اولین ویزیت بیماران با ایسکمی مغزی به میزان 9 دقیقه افزایش یافت که معنی دار نبود. همچنین میانگین فاصله زمانی ورود بیماران با سکته مغزی و انجام سی تی اسکن به میزان 56 دقیقه کاهش یافته که معنی دار نیست. میانگین فاصله زمانی ورود بیماران جراحی مغز و اعصاب تا اولین ویزیت 9 دقیقه کاهش یافته است (01/0p<). همچنین میانگین فاصله زمانی ورود بیماران با انفارکتوس حاد میوکارد تا اولین ویزیت به میزان 6 دقیقه و 48 ثانیه کاهش یافته است (01/0p<). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که اجرای طرح بهینه سازی اورژانس ها موجب ارتقاء کیفیت خدمات مذکور گردیده ولی هنوز تا حدود ایده آل فاصله وجود دارد.